Poniższy artykuł pochodzi z książki Izak'a Kramsztyka pt. "PRAWDA WIECZNA". Książka ta, która stanowiła podręcznik dla uczącej się młodzieży, ukazała się po raz pierwszy w roku 1872. Stąd forma pytań i odpowiedzi oraz pisownia z końca wieku XIX  - której nie zmieniamy.

1

P: Jak brzmi pierwsze przykazanie?

O: Pierwsze przykazanie brzmi:

Jam Wiekuisty, Bóg Twój, który Cię wywiódł z ziemi Egipskiej, z domy niewoli.

P: Co oznacza wyraz Wiekuisty?

O: Ten wyraz oznacza nam Boga, jako Istotę najwyższą, bez początku i bez końca, oznacza Stwórcę wszechświata, który tem samem jest wszechwładnym panem swoich tworów i ma prawo domagania sie po nich czci i posłuszeństwa.

Psalmista mówi:

Bóg jest Panem ziemi i wszystkiego, co ją zapełnia, jest Panem wszechświata i wszystkich jego mieszkańców (24:1).

P: Co wyraża dalszy ciąg tego przykazania?

O: Wyraz Bóg twój, wyraża szczególną łaskę, którą Bóg lud Izraelski obdarzył. W czasie kiedy wszyscy ludzie na ziemi, nie uznając prawdziwego Boga, wpadali w coraz grubsze bałwochwalstwo, wtedy Bóg, ze wszystkich narodów, obrał naszych przodków, im się objawił, a za ich pośrednictwem dał się poznać światu.

Całe pierwsze przykazanie stanowi jakby wstęp do wszystkich następnych przykazan i praw Bożych dla ludu Izraelskiego.

2

P: Jak brzmi drugie przykazanie?

O: Drugie przykazanie brzmi:

Nie będziesz miał bogów cudzych przed Mojem obliczem, nie uczynisz sobie bałwana ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, lub na ziemi nisko, albo w wodzie pod ziemią. Nie będziesz się im kłaniał, ani służby Bożej oddawał, albowiem Ja Wiekuisty, Bóg twój, mocny, gorliwy, karzący za grzecy ojców do trzeciego i czwartego pokolenia dzieci, które mnie nienawidzą, ale czyniący łaskę tysiącznemu pokoleniu tych, którzy Mnie miłują i strzegą przykazania Mojego.

P: Czego nas uczy to drugie przykazanie?

O: Drugie przykazanie zawiera przykaz i zakaz, a mianowicie: nakazuje nam wierzyć, że tylko jeden i jedyny jest Bóg, któremu służyć powinniśmy, któremu nasz byt, utrzymanie i szczęście nasze zawdzięczamy, i od którego jedynie i wyłącznie pomocy w niedoli możemy oczekiwać: zakazuje zaś nam przedstawiaćsobie Boga pod jakąkolwiek postacią. Do wiary w Jedynego Boga należy jeszcze zakaz wierzenia w wielobóstwo, w gusła i zabobony, jako przeciwne wierze w jedyność i wszechmoc Boga.

Nie zaufajcie zabobonnym przepowiedniom i nie wybierajcie dni. Nie zadawajcie zię z wróżbitami, z trupowieszczkami, ani z przepowiadaczami ze znaków niebieskich; unikajcie zanieczyszczenia się od ich. Ja przedwieczny, Bóg wasz, to wam zakazuję (3 ks. M. 19,27,31).

P: Jak pojmujesz wyrazy: Bóg karzy dzieci za grzechy ojców.

O: Tam jest dodany wyraz, które Mnie nienawidzą. To znaczy: jeśli dzieci bezbożnych rodziców postępują ślademojców swoich i też same grzechy popełniają, w takim razie też dzieci cierpią zarazem za winę rodziców. Gdy zaś dzieci są cnotliwe, wówczas grzechy rodziców na nie nie spadają.

Prorok Ezechiel naucza:

Jeśli syn bezbożnego człowieka widzi grzechy popełnione przez swego ojca, lecz obawia się Boga i sam podobnych nie popełnia, ten nie umrze za grzechy ojca, on żyć będzie. Osoba, która grzeszy, ta umrze. Syn nie będzie cierpiał za grzechy ojca, ani ojciec za grzechy syna. Nagroda sprawiedliwego na niego spłynie i kara złoczyńcy na tegoż spłynie (18, 14, 7, 20).

3

P: Jak brzmi trzecie przykazanie?

O: Trzecie przykazanie brzmi:

Nie będziesz wzywał Imienia Wiekuistego Boga twojego nadaremnie, gdyż nie zostawi bezkarnie Wiekuisty tego, któryby Imię Jego nadaremnie wzywał.

P: Co nam ukazuje trzecie przykazanie?

O: Trzecie przykazanie ukazuje nam, ażebyśmy mieli najwyższą cześć dla Świętego Imienia Bożego ażebyśmy częstem i bezmyślnem wymawianiem Imienia Bożego nie utracili czci i poważania dla tego najszczytniejszego i najświętszego wyrazu.

P: Kiedyż nam jest dozwolone wymawianie Imienia Bożego?

O: Imię Boże, z należytą czcią i postanowieniem, wymawiać nam wolno w modlitwie, przy czytaniu P.Św. i innych dzieł do Boga się odnoszących, przy nauce religji lub wykładzie nauki o tworach i dziełach Bożych. Również dozwolonem jest wzywać Imię Boże, jako dowód prawdy, tylko przy składaniu przysięgi.

P: Coż to jestprzysięga?

O: Przysięga to uroczyste zapewnienie, że to, co ustami wyrażamy, jest zgodne z naszem wewnętrznem przekonaniem. W dowód tej zgody myśli i słów naszych wzywamy Imię Boże na świadectwo.

Mojżesz nam nakazuje:

Przedwiecznego Boga twojego będziesz się obawiał, Jemu będziesz służył, przy Nim trwał, a na Imię Jego będziesz przysięgał (5 ks. M. 10, 20).

P: W jakim celu wzywamy Imię Boże przy składaniu przysięgi?

O: Sam tylko Bóg jest wszechwiedzący, On tylko zna myśli człowieka. On też sam tylko może wiedziec, o ile to, co przysięgą stwierdzamy, jest prawdą, albo o ile mamy szczery zamiar dotrzymania przyrzeczenia naszego. Nadto, Bóg jest sprawieliwym Sędzią, - wzywaniem więc Jego Imienia poddajemy się zasłużonej karze, jeśliby nasze wyrzeczenie było kłamliwe, albo gdybyśmy naszego przyrzeczenia dotrzymać nie postanowili.

P: W jakim wypadku wolno nam składać przysięgę?

O: Przysięge tylko wówczas wolno nam składać gdy przed sąd jesteśmy wezwani, i gdy obok tego przekonani jesteśmy, że to, co przysięgą stwierdzimy, jest prawdą.

Prorok Jeremiasz powiada:

A gdy będziesz przysięgał jako żyw Bóg tylko na prawdę, słuszność i sprawiedliwość (4, 2).

P: Co jest krzywoprzysięztwo?

O: Krzywoprzysiężtwo albo przysięga fałszywa jest wtedy, gdy wyrzeczenie, przysięgą stwierdzone, nie jest zgodne z prawdą, czyli z przekonaniem osoby, przysięgę wykonywającej. Krzywoprzysięztwa Bóg nam wyraźnie zakazuje słowami:

Nie będziecie przysięgali na moje imię przy kłamstwie. Ja Wiekuisty (który tego nie ścierpię).

P: Iloraki grzech popełnia krzywoprzysiężca?

O: Krzywoprzyżca popełnia potrójny grzech. Grzeszy 1) przeciwko Bogu, urągając z Jego wszechwiadomości i sprawiedliwości. Grzeszy 2) przeciwko swojemu bliźniemu, wyrządzając mu krzywdę albo urazę i oszukując zarazem sąd, który jest ustanowiony do wymierzania sprawiedliwości na ziemi. W końcu krzywoprzysiężca grzeszy 3) przeciw samemu sobie, kłócąc spokojność swojego sumienia, a tem samem nie może w czystości serca Boga o pomoc i opiekę błagać.

P: Ilorakiej karze ulega krzywoprzysiężca?

O: Jak popełnił potrójny grzech, tak też potrójnej ulega karze. Dosięga go kara, którą Bóg krzywoprzysiężcy zagroził:

Rzucam straszną Swoją klątwę, rzecze Wiekuisty, Pan zastępów, wtargnie ona w dom przeniewiercy i w dom tego, który na Moje Imię przy kłamstwie przysięga, przylgnie ona do jego domu, zniszczy go wraz z drzewem i kamieniem (Zach. 5, 4).

Ściąga na siebie surową karę zwierzchności, która do tego od Boga jest wezwana słowami:

A wyplenisz złe zpośród siebie (5 M. 19, 19. W końcu krzywoprzysiężca ukarany jeszcze zostaje własnym poniżeniem i wzgardą ludzi.

Salomon mówi:

Gdy nadchodzi złoczyńca, postępuje za nim wzgarda wraz zlekcewarzeniem i wstydem (Pr. 18, 3).

4

P: Jak brzmi czwarte przykazanie?

O:

P: Czwarte przykazanie brzmi

Pamiętaj o dniu odpoczynku, abyś go świętował, Przez sześć dni możesz robić i wykonywać wszelkie swoje dzieła. Ale dnia siódmego jest odpoczynek cześć Boga twojego; nie będziesz wykonywał żadnej roboty, tak ty, jak i syn twój, córka twoja, sługa twój i służebnica twoja, oraz bydło twoje i cudzoziemiec, który przebywa w bramach twoich. Albowiem przez sześć dni uczynił Bóg niebo i ziemię ze wszystkiem, sześć dni uczynił Bóg niebo i ziemię ze wszystkiem, co się w nich znajduje, a odpoczął dnia siódmego; przeto pobłogosławił Bóg dzień siódmy i poświęcił go.

P: Jaki ma dla nas cel święcenie dnia Sabatu?

O: Główny powód, dla którego mamy obchodzić dzień siódmy odpoczynkiem, jest podany w tem właśnie przykazaniu: "albowiem przez sześć dni uczynił Bóg niebo i ziemię, a dnia siódmego odpoczął". Dzień Sabatu zatem przypomina nam zawsze Boga jeko Stwórcę i Pana świata. Ten więć siódmy dzień, po sześciu dniach pracy i zajęcia czynnościami ziemskiemi, ma byc poświęcony Bogu. W dni Sabatu mamy się zajmować tylko tem, co stanowi uszczęśliwienie naszej duszy, uszlachetnienie naszej wewnętrznej, moralnej istoty. Święcenie Sabatu jest jednym ze środków. które nas do Boga zbliżają.

W Izajaszu czytamy:

Gdy w sobotę nogi swoje powściągniesz, nie będziesz wykonywał powszednich dzieł twoich w Moim świętym dniu; gdy zamianujesz Sabat rozkoszą duchową, poświęconą na cześć Boga, i będziesz go czcił zaniechaniem twoich żądań i próżnej mowy, - wówczas znajdziesz rozkosz w Bogu, a Ja tobie dam owe szczytno uczucie, wyższe nad poziom ziemski (58, 13, 14).

P: Jakże mamy obchodzić dzien Sabatu, ażeby ten cel osiągnąć?

O: W tym dniu powinniśmy więcej aniżeli w dniach powszednich zajmować się modlitwą, rozmyślaniem o Bogu, o Jego dziełach i cudach, czytaniem Pisma św. i dzieł religijnych i moralnych, oraz zastanawiam się nad samymi sobą, abyśmy poznali nasze wady i starali się z nas je wykorzenić, oraz brak cnót, o których przyswojenie dbać winniśmy. Tym sposobem staniemy się lepszymi, wzniesiemy coraz wyżej naszą godność moralną, pozbędziemy się coraz więcej wad i chuci ziemskich.

Kiej żywota jest w wysokości dla człowieka myślącego, aby unikać otchłani w padole (Pr. 15, 24).

Odpoczynek sobotni ma również na celu pokrzepienie sił fizycznych pracowników wyczerpanych po ciężkiej, sześciodniowej pracy.

P: prócz sabatu jakie mamy jeszcze święta nakazane w Biblji?

O: Oprócz Sabatu obchodzimy jeszcze święta nakazane w Biblji.

Pierwsze święto z kolei i znaczenia jest Pesach, święto przejścia, także świętem przaśników czyli chleba niekiszonego zwane.

P: Jakie jest znaczenie tych nazw?

O: Pesach, od słowa przejść albo omijać, ztąd pochodzi, że w czasie karania pierworodnych synów Egipcjan śmiercią Bóg omijał domy przez Izraelitów zamieszkałe. Na pamiątkę tego ocalenia pierorodnych Izraelitów Bóg to święto mianował tą nazwą. Świętem zaś niekiszonego chleba nazywa się dla tego, że przez ciąg trwania świeta taki tylko chleb pożywamy, z wyłączeniem wszystkich pokarmów rzez frmentacyę strzymywanych i napojów pochodzących ze zborza. Rozporządzenie to pokarmowe Bóg ustanowił na pamiątkę, że przodkowie nasi byli tak nagleni przez strachem przejętych Egipcjan do wyjścia z kraju, że nie zdołali sobie chleba na zapas przygotować i w drodze z zabranego ciasta niekiszonego piekli sobie placki.

P: Kiedy się to święto zaczyna i jak długo trwa?

O: Święto Pesach rozpoczyna się wieczorem z dn. 14 na 15 miesiąca Nisan ^*) i trwa przez 8 dni, t.j. od włącznie 22 t.m; z tych ośmiu dni sa tylko są tylko cztery właściwe świętem, a mianowicie dwa pierwsze i dwa ostatnie, cztery zaś dni środkowe obowiązują tylko co do przepisów pokarmowych, ale jest dozwolone zajmowanie się w nich pracą konieczną.

P: Przez ile dni nakazuje nam Biblija obchodzić to święto?

O: Biblija zakreśla tylko siedem dni świąt niekiszonego chleba, a mianowicie tylko pierwszy i ostani dzień jako właściwe święta, w których nie jest dozwolonem zajmowanie się pracą.

Przez siedem dni będziecie pożywać chleb niekiszony. Pierwszego dnia obchodzić będziecie święto i dnia siódmego obchodzić macie święto, żadnego dzieła pracy nie będziecie wykonywać (3 ks. M. 23, 7).

P: Czemuż my obchodzimy dni 8, a a właściwego święta cztery?

O: Za czasów pobytu przodków naszych w Jerozolimie nie znano kalendarzy, nie obliczano jeszcze naprzód całorocznego czasu, ze wszystkiemi zmianami, świętami i uroczystościami, jak w epokach następnych. Ogłaszanie pierwszego dnia każdego miesiąca odbywało się w Jerozolimie przez Sanhedryn, za zasadzie wyrzeczenia wiarygodnych świadków, że widzieli nowy księżyc. Od daty tegoż ogłoszenia liczono dni miesiąca w Jerozolimie, a w właściwym dniu z kolei obchodzono święto. Mieszkańcy zaś odleglejszych od Jerozolimy okolic nie zawsze mogli odbierać w czasie właściwym wiadomość o ogłoszonym początku miesiąca. Ci więc liczyli podług obrotów księzyca. W takim stanie rzeczy zdarzyć się mogło, iż w samej Jerozolimie o dziń później od tamtych zaczynano liczyć miesiąc, a tem samem i właściwe święto o dzień później mogłoby wypaść, Dla tego mieszkańcy innych miejsc obchodzili dzień dodatkowy święta, ażeby je wspólnie z mieszkańcami Jerozolimy i zgodnie z rozporządzeniem Sanhedrynu święcić. Zwyczaj ten zachowuje się jescze dotychczas przez wszystkich Izraelitów po całej kuli ziemskiej zamieszkałych, wyjąwszy w Jerozolimie, gdzie święta podług przepisu Biblji. bez dni dodatkowych, obchodzone bywają. Dzień ten dodatkowy zachowuje się i w innych świętach.

P: jakie ma dla nas znaczenie święto Pesach?

O: To świeto obchodzimy na pamiątkę cudownego oswobodzenia przodków naszych z niewoli egipskiej, dokąd jako jedna rodzina przybyli, a jako lud cały ztamtąd wyszli. Z tego też powodu opowiadana bywa w gronie rodziny, w pierwszy i drugi wieczór święta, historya tego oswobodzenia, jako to nam jest zalecone:

A opowiesz swojemu synowi w tym dniu, mówiąc: Tyle dla mnie Bóg uczynił, gdym wyszedł z Egiptu (2 ks. M. 13, 8).

P: Jakie jest następne święto?

O: Następne jest święto tygodni, tak nazwane z powodu, że począwszy od drugiego dnia Pesachu liczymy siedm tygodni, po upływie których w dniach 6 i 7 miesiąca trzeciego, czyli Sywan, świeto to obchodzimy.

A będziesz liczyć od drugiego dnia święta, aż po koniec siódmego tygodnia pięćdziesiąt dni, a obchodzić macie święto; żadnego dzieła pracy nie będziecie wykonywać (3 ks. M. 23, 15).

P: Jakiez ma dla nas znaczenie to święto?

O: Święto tygodni, zwane jeszcze obchodzimy na pamiątkę objawienia zakonu Bożego na górze Synaj, co właśnie w tym dniu miało miejsce. W nim to Bóg zawarł przymierze z ludem Izraelskim, podług słów Mojżesza:

Przedwieczny Bóg nasz zawarł z nami przymierze na górze Horeb. Nietylko z naszymi przodkamizawarł Bóg to przymierze, ale i znami, którzy dziś żyjemy (5 ks. M. 5, 2,3).

P: Jaką jeszce nazwę ma to święto?

O: To święto nazywa się jeszcze dniem pierwocin, z przyczyny, że przodkowie nasi w Palestynie poświęcali Bogu ofiarę w świątyni z najwcześniej dojrzałych plonów ziemi, podług przepisu:

A oddacie Bogu ofiarę ze świeżych plonów, pierwociny, na cześć Boga waszego (3 ks. M. 23, 17,18).

P: jakie jest następne święto?

O: Następne święto jest Dzień nowego roku. Przypadda ono pierwszego i drugiego dnia miesiąca Tyszry. Uroczystość ta nazywana jest jeszcze Dniem rozpamiętywania, a w Biblii Dniem głosu surmowego.

P: jakie jest znaczenie tego święta?

O: Przy zmianie roku powinien człowiek wejść w siebie, obliczyć się z swojem sumieniem i zbadać stanswojej moralności, aby postanowic poprawę, w czem uchybił w zeszłym roku. Ma oraz prosić Boga o pomyślność w roku nadchodzącym. Głosem surmy bywa Izraelita pobudzony do rozpamiętywania i do pojednania się z Bogiem.

Pierwszego dnia siódmego siesiąca będziecie mieli dzień odpoczynku, rozpamiętywania spowodowanego głosem surmy, oznaką święta (3 ks. M. 23, 24).

P: Po Nowym Roku jaka następuje uroczystość?

O: Dnia 10 tegoż miesiąca przypada Dzień odpustu. Obchodzimy go postem i błaganiemw Przybytku Bpżym o odpuszczenie grzechów naszych.

Przykazanie o tym dniu brzmi:

niechaj to wam będzie wiecznym zakonem: w dniu dziesiątym siódmego siesiąca powinniście martwić wasze ciała, a żadnej roboty nie będziecie wykonywać. Albowiem w tym dniu Bóg wam odpuści, aby was oczyścić ze wszystkich grzechów waszych; przed Bogiem oczyszczeni będziecie (3 ks. M. 16, 29,30).

P: Co znaczy to zakończenie przed Bogiem oczyszczeni będziecie ?

O: To znaczy, że jak pokuta, tak i sądny dzieńmoże czowiekowi wyjednać tylko odpuszczenie grzechów przeciwko Bogu popełnionych. Krzywda zaś bliźniemu wyrządzona, winna być przedewszystkiem wynagrodzona i przez skrzywdzonego odpuszczona, zanim przebaczenie przez Boga nstąpic może (Zob. 35).

P: Jakież jest następujące święto?

O: Dnia 15 tegoż miesiąca Tyszry przypada Święto namiotów, trwające dni dziewięć. Z tych pierwsze dwa i ostatnie dwa są właściwem świętem, środkowe zaś 5 dni stanowią uroczystość, ale zajmowanie się w nich robotą jest dozwolonem. Obchodzimy to święto: 1) Przez przesiadywanie w namiotach, podług przykazania:

W namiotach przesiadywać będziecie przez siedem dni (3 ks. M. 23, 42). 2) Przez wzięci w czasie modlitwy czterech gatunków roślin, stosownie po przepisu:

A weźmiecie sobie pierwszego dnia owoc kształtny z drzewa (rajskie jabłko), gałązkę palmową, mirtę i witwinę i będziecie się radować przed Bogiem przez siedem dni (Tamże 23, 40).

P: Jakie jest znaczenie tego święta?

O: Przesiadywanie w namiotach ma nam przypominać cuda i dobrodziejstwa, które Bóg okazał naszym przodkom po wyprowadzeniu ich z Egiptu, jak zakończenie tego rozporządzenia właśnie brzmi:

Ażeby wiedziały następne pokolenia, żem dał namioty na mieszkania dzieciom Izraela, gdy je z Egiptu wyprowadziłem, Ja Przedwieczny, Bóg wasz (Tamże 22, 43).

Przez wzięcie roślin mamy okazać naszą wdzięczność Bogu za zesłanie błogosławieństwa na pola i ogrody, oraz wyrazić naszą radość z szczęśliwego ukończenia żniwa. Tak właśnie brzmi rozporządzenie tego święta:

Od piętnastego dnia siódmego misiąca, gdy zbierzecie plony zniemi, będziecie obchodzić święto na cześć Wikuistego przez siedem dni, - a będziecie się radować przed Bogiem waszym 9Tamże 39, 40).

P: Gdy święto namiotów i palmowe zakreślone jest w Bibji tylko na dni siedem, a my obchodzimy je przez dni 9, jakież jest znaczenie ostanich dwóch dni?

O: Ósmy dzień nakazany jest w Biblji słowami:

Dzień ósmy niechaj dla was będzie świętym; dodatkowy on jest, nie będziecie wykonywać żadnego dzieła pracy (Tamże 23, 36).

W tym dniu odprawiamy modlitwę dziękczynną Boga za udzielanie deszczów we właściwym czasie; prosimy również o błogosławieństwo i obfitośc w nadchodzącym roku.

Dziewiąty dzień tych świąt nazywa się Radość Zkonu. W tym albowiem dniu czytany bywa w Synagodze ostatni rozdział pięcioksięgu Mojżesza, z którego na każdą sobotę w roku inny ustęp przypada. W tym dniuodczytanie tej skięgi Bożej zostaje ukończonem.

P: Jakazachodzi różnica między obchodzeniem Soboty, a innych świąt?

W dniu Sabatu zabronionem jest wszelkie zajmowanie się jakąkolwiek robotą. We święto zaś wolno zajmować się przygotowaniem pokarmów, jak to: gotowaniem, pieczeniem i.t.p. podług wyraźnego przepisu:

Tylko to co służy wszelkiej istocie, to wyłącznie przyrządzić sobie możecie (2 ks. M. 12, 16).

P: Prócz tych świąt, jakież mamy uroczystości w roku?

O: Dnia 25 m. Kislew przypada uroczystość Poświęcenia, która trwa dni 8. Obchodzoną bywa przez odmawianie dodatkowych, na ten cel przypisanych, modlitw; oraz przez palenie świec wieczorami, począwszy od jednej, z dodawanie każdego wieczora po jednej, aż do ośmiu.

P: jaki jest znaczenienie tej uroczystości?

O: Uroczystość ta obchodzoną bywa ba pamiątkę oswoba oswobodzenia Izraelitów od prześladowania Syryjczyków. W walkach tych odznaczała się głównie, poświęceniem i odwagą, rodzina Machabejczyków. Nazwa poświęcenie pochodzi od powtórnego oczyszczenia i poświęcenia świątyni Bożej po znieważeniu jej przez nieprzyjaciół. Wypadek ten miał miejsce w roku 164 przed erą zwyczajną.

P: jak jest następna uroczystość?

O: W dniach 14 i 15 m. Adar przypada uroczystość losowania. Tak nazwana w Biblji od losów ciągnionych przez Hamana dla wyboru dnia stosonego do zgładzenia Izraelitów.

Uroczystość ta obchodzona bywa przez odczytaie w Synagodze księgi Estery, zawierającej dzieje ocalenia naszych przodków, w kraju Perskim zamieszkałych, od zagłady przygotowanej im przez Hamana. nadto obchodzoną jeszcze bywa przez wzajemne posyłanie sobie upominków i hojniejsze udzielanie jałmużny biednym, a to podług wyraźnego przepisu:

Die te mają być obchodzone w radości, przy ucztach, niech posyła upominki mąż swojemu przyjacielowi i dary biednym (ks. Est. 9, 22).

P: Jakież jeszcze mamy dni uroczyste?

O: Obchodzone jeszcze bywają jako dni uroczyste przypadający 18 m. Ijor, dzień 15 m. Szwat i 15 m. Ab., oraz pierwszy każdego miesiąca.

P: Ile i jakie mamy dni postu w roku?

O: Oprócz dnia odpustnego mamy jeszcze pięć dni postu w roku, a mianowicie:

1. Dnia 10 m. Tewas, na pamiątkę oblężenia Jerozolimy przez Nabuchodonozora, które w tym dniu się rozpoczęło.
2. Dnia 17-go m. Tamuz, na pamiątkę dwukrotnego opanowania Jerozolimy, pierwszy raz przez Nabuchodonozora, a drugi raz, w 700 lat później, przez Rzymian.
3. Dnia 9 Ab, na oamiątkę dwukrotnego zburzenia Jerozolimy i świątyni Bożej.
4. Dnia 3 m. Tyszry, na pamiątkę wykonanego zabójstwa na osobie Gadalji, namiestnika w Jerozolimie, ustanowionego przez króla Babilonu, po opanowaniu Palestyny. Wypadki te opisane są w księdze Jeremiasza (39, 2; 41-5; 52, 12).
5. Dnia 13 Adar, na pamiątkę postów Estary, zkąd tęż nazwę otrzymał Post Estary.

P: Jaki jest dla nas cel postów?

O: Cel, który przez post osiągnąć mamy, jest: ażebyśmy sobie przypominali smutne wypadki, które spotkały naszych przodków, jako kary za grzechy, a skutkiem tego przypominania sami wystrzegali się niecnych postępków. Samo udręczenie ciała nie ma żadnego znaczenia przed Bogiem, jeśli obok tego nie odznaczamy dnia postu skruchą, wzniesieniem myśli do Boga i czynami miłosierdzia. Tak właśnie prorocy okreśłają dni postu:

Zacharyasz naucza:

Oto co wam czynić wypada: Mówcie prawdę każdy z swoim bliźnim. Sądźcie w bramach waszych zgodnie z prawdą, sprawiedliwością i w duchu pokoju. Niechaj nikt w sercu nie myśli źle o bliźnim swoim. Nie miejcie upodobania w przysiędze fałszywej, albowiem wszystkiego [tego] Ja nienawidzę, mówi Wiekuisty. Tak więc mówi Pan zasępów, post czwartego, post piątego, post siódmego i post dzisiątego miesiąca, staną się dla domu Judy weselem, radością i błogiemi uroczystościami: ale miłujcie prawdę i spokój (8, 16-19).

prorok Izajasz głosi:

Alzali to ma być post, w którym Ja mam upodobanie> dzisń w którym człowiek swe ciało dręczy? w którym nachyla jak trzcina swoję głowę, worem się odziewa i popiołem okrywa, czyliż taki dzień możesz nazwać postem? dniem, który Bogu ma być miłym? Zaiste, oto post, w którym Ja mam upodobanie; Rozkuj więzy złośliwości, rozwiąż pęta uciemiężenia, daj swobode uciśnionym i skrusz wszelkie jarzmo. Zaiste, udzielaj zgłodniałemu swojego chleba, znękanych biednych wprowadzaj w dom swój, gdy ujrzysz nagiego przyodziewaj go, a od bliźniego oka nie odwracaj , - wówczas zajaśnieje jak zorza twoje światło, twoje szczęście rychło zakwitnie, twoje cnoty wyprzedzac cię będą, a majestat Boży bęzie twoją strażą. Wówczas wołaj a Bóg ci odpowie, wówczas błagaj a Onodpowie: oto jesem! (658, 5-10).

5

P: Jak brzmi piąte przykazanie?

O: Piąte przykazanie brzmi:

Czcij ojca twego i matkę twoję aby się przedłużyły dni twoje na ziemi, którą Wiekuisty, Bóg twój, daje tobie.

P: Co nam nakazuje piąte przykazanie?

O: Piąte przykazanie nakazuje dzieciom oddawanie czci rodzicom, po Bogu pierwszym swoim opiekunom i dobroczyńcom na ziemi.

P: Na czem zależy cześć winna rodzicom?

O: Cześć przynależna rodzicom wymaga po nas:

1. Ażebyśmy ich z całego serca kochali i starali się wszelkimi siałami, ażeby im radość sprawić, jak nas mędrzec naucza:
   

   Spraw, ażeby się radowali twój ojciec i matka twoja, aby zciebie pociechę mieli ci, którzy cię zrodzili (Pr. 23, 25).

2. Ażebyśmy naszym rodzicom okazywaliu nieograniczone posłuszeństwo, postępowali podług ich woli i życzenia, abyśmy wykonywali chętnie to wszystko, co nam nakazują, z wyjątkiem tylko, jeśliby ich nakzy były w sprzeczności i z cnotą i wolą Boga.
   

   Tenże mędrzec uczy nas:

   Słuchaj synu napomnienia twojego ojca, a nie zaniednuj nauki matki twojej (Tamże 1,8).

3. Ażebyśmy rodziców swoich w starości, chorobie lub niedostatku będących pielęgnowali, dostarczali im wszelkich potrzeb i starali się, ile to jest w naszej możności, życie im ułatwić i umilić, jak tego przykład daje nam Józef.

   A Józef karmił ojca swego i braci swoich oraz cały dom rodzicielski; dostarczał im chleba podług ich potrzeby (1 ks. M. 47, 12).

4. Przykazanie to zabrania nam wszelkiej oznaki znieważania lub lekceważenia rozdziców, w razie gdyby oni mniej od nas byli wykształceni, lub jeśliby w biedniejszym aniżeli my znajdowali się stanie. Józef, który p królu, jakważniejszy w Egipcie pistował urząd, nie wstydzil się sprowadzić do siebie głodem znękanego ojca i z chlubą przedstawił go królowi.

Salomon powiada:

Oko, które urąga ojcu i z lekceważeniem spogląda na zmarszczki matki, to oko niechaj wydłubią kruki s doliny i pożra młode orlęta (Pr. 30, 17).

6

P: Jak brzmi szóste przykazanie?

O: Szóste przykazanie brzmi:

Nie zabijaj.

P: Co nam zakazuje to przykazanie?

O: Szóste przykazanie zakazuje nam skracania życia człowieka, szkodzenia jego zdrowiu lub dobrej sławie, lub przyczynia mu jakiejkolwiek szkody.

Nadto, nakazuje nam śpieszyć z pomocą, kiedy widzimy bliźniego w niebezpiecześntwie, np. w czasie pożaru, powodzi, głodu, napadu przez dzikie zwierzę lub t.p. Podobna opieszałość w udzielaniu pomocy bliźniemu jest nam poczytaną za czyhanie na jego zgubę.

Mojżesz mówi:

Nie stawaj bezczynnie tam, gdzie idzie o krew twojego bliźniego (3 ks. M. 19, 16).

Salomon ostrzega:

Jeśłi zaniechasz ocalenia bliskich śmierci i nachylonych ku zagładzie, mówiąc: wszakeśmy o tym nie wiedzieli; zaprawdę, Ten co przenika serca, On to pojmuje. Ten co strzeże twej duszy, on to wie, On też wynagradza każdego człowieka, stosownie do jego pstępowania (Pr. 24, 11,12).

7

P: Jak brzmi siódme przykazanie?

O: Siódme przykazanie brzmi:

Nie cudzołóż.

P: Co nam zakazuje to siódme przykazanie?

O: To przykazanie zabrania nam rozwiązłości obyczajów. Wyzudana namiętność nietylko sprzeciwia się moralności i cnocie i poniża godność człowieczą, ale nadto staje się przyczyną zniszcenia ciała i duszy człowieka. Ostrzega ns o rym mędrzec:

A będziesz jęczał ostatecznie, gdy zniszczone będą twoje ciało i siły twoje (Pr. 5, 11).

Rozwiązłość - wielu już trupem położyła, a liczni byli ci, których ona zabiła. Na drodze do piekła stoi jej som, nachylony ku śmierci (Tamże 7, 26,27).

To siódme przykazanie nakazuje jeszcze małżonkom wzajemna miłość, wiarę i zgodę w tem ich przymierzu, przez Boga ustanowionem i wobec Boga zawarem.

Salomom mówi:

Cnotliwa żona jest wieńcem swojego męża, a jak znilizna w kościach - ohydna (Pr. 12, 4).

Lepiej mieszkać w kącie na poddaszu, anizeli z kłótliwą żoną, choćby w wygodnym domu (Tamże 21, 9).

8

P: Jak brzmi ósme przykazanie?

O: Ósme przykazanie brzmi:

Nie kradnij.

P: Co nam zakazuje to przykazanie?

O: Ósme przykazanie zakazuje nam przywłaszczania sobie cudzeij własności jakimkolwiekbądź spsosobem:

Czy to przemocą:

Taka jest kolej każdego bezprawnie postępującego, bezprawnie odniera życie posiadaczowi (Pr. 1,, 19).

Czy też potajemnem zabieraniem cudzeij własności lub zaprzeczaniem należności:

Nie kradnijcie, nie zapierajcie sobie i nie przeniewierzajcie się jeden drugiemu (3 ks. M. 19, 11).

Bądź oszukaństwem w kupnie i sprzedaży:

Gdy jeden drugiemu co sprzedaje, albo od niego kupuje, niechaj niekt nie oszukuje swojego bliźniego (Tamże 25, 14).

Lub przez używanie fałszywych miar i wag.

Nie wyrządzajcie krzywdy w sądzeniu, na lokalu, na wadze lub w mierze. Bedziecie mieli rzetelne wagi, gwichty i miarę rzetelną (Tamże 19, 35,36).

Albo przewz lichwiarstwo:

Kto uzbiera majątek lichwiarstwem lub nadmiernym zyskiem, zostawi go drugiemu, który się nad biednymi zlituje (Pr. 28, 8).

On dawał na lichwę i brał nadmierne zyski, a żyć ma? on żyć nie będzie, on to uczynił, co jest ohydą Bogu, on umrze i grzech swój z sobą zabierze (Jech. 18, 13).

Bądź tez zakupywaniem skradzionych rzeczy:

Kto się dzieli ze złodziejem, ten nienawidzi swej duszy; słyszy on klątwę, ale nie wyjawia (pr. 29, 24).

W ogóle P.Św, uważa krzywdę bliźniemu wyrządzoną zarazem za przeniewierzenie się Bogu:

Gdy człowiek zgrzeszy, to jednocześnie przeniewierzy się Bogu: bądź gdy zaprzeczy swojemu bliźniemu przedmiotu sobie powierzonego, albo potajemnie weźmie, lub znajdzie rzecz zgubioną i zamilczy o niej albo, gdy fałszywą przysięgę wykona (3 ks. M. 20, 21).

9

P: jak brzmi dziewiąte przykazanie?

O: dziewiąte przykazanie brzmi:

Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu swojemu fałszywego świadectwa.

P: Co nam zakazuje dziewiąte przykazanie?

O: To przykazanie zakazuje nam kłamstwa w ogóle a w szcególności tam, gdzie nasze wyrzeczenie lub świadectwo ma wpływać na wymierzenie sprawiedliwości, zwłaszcza przed sądem.

Salomon mówi:

Mowa prawdy trwa na zawsze, ale język kłamliwy - ledwo na chwilę (Pr. 12, 19).

Świadek kłamliwy nie ujdzie kary, kto łgarstwa rozpowszechnia ten zginie (Tamże 19, 9).

W piątek księdze Mojżesza czytamy:

Gdy stanie świadek bezprawia, aby przeciwko człowiekowi świadczyć niegodnie, a sędziowie przekonają się, że fałszywe złożył świadectwo, że naprawdę wyrzekł przeciwko swojemu bratu - ażebys wykorzenił złe z pośród siebie (19, 16-19).

P: Co jeszce zawiera w sobie to przykaznie?

O: Dziewiąte przykazanie zabrania nam jeszcze szkodzenia bliźniemu na czci i sławie prze zobmowę, rozszerzanie o nim niegodnych, kłamliwych wieści.

Mojżesz nam nakazuje

Nie będziesz chodził jako oszczerca wśród ludu swojego (3 ks. M. 19, 16).

Salomo mówi:

Sprawieliwy nienawidzi słowa kłamliwego; złoczyńca tylko hańbi i zawstydza (Pr. 13, 5).

10

P: Jak brzmi dziesiąte przykazanie?

O: dziesiate przykazanie brzmi:

Nie będziesz pożądał bliźniego twojego, nie będziesz pożądał żony bliźniego twojego, ani jego sługi ani służebnicy, ni wołu ani osła, ani żadnej rzeczy, która jest własnością twojego bliźniego.

P: Co nam zakazuje to przykazanie?

O: dziesiąte przykazanie uczy nas, azebyśmy nie pragnęli posiąść, niegodziwym, niedozwolonym sposobem, rzeczy, własnością drugiego będącej, gdyż podobne pragnienie, jeśli nie zostanie przytłumionem, może przejść w czyn, a ta grzeszna myśl stanie się pokusą do grzesznego czynu i zbrodni, do wyrządzenia krzywdy bliźniemu.

P: Kogo nazywamy naszym bliźnim?

O: naszym bliźnim jest każdy człowiek, bez róznicy stanu i wyznania. P.Św. nazywa Egicpjan bliźmimi izraelitów (2 k. M. 11, 2). Tak samo Felistynów bliźnimi Samsona mianuje (Sędz. 14, 11). Wszystko zatem, co nam Religija nakazuje lub zakazuje względem wszystkich ludzi bez różnicy lub jakiegokolwiek wyjątku.

Przypisy:
*) Nazwy miesięcy: Nisan, Ijor, Sywan, Tamuz, Aw, Elul, Tyszry, Cheszwan, Kisław, Tewas, Szwat, Adar. W latach przybyszowych dodany jest trzynasty miesiąc: Adar szeni (drugi).

[an error occurred while processing this directive]